Αγαπητοί μου,
Στη Μεγάλη Τεσσαρακοστή, η Εκκλησία
μας προβάλλει ως πνευματικό φάρο την ευχή του Οσίου Εφραίμ του Σύρου. Αυτή η
σύντομη αλλά βαθυστόχαστη προσευχή αποτελεί οδηγό για την εσωτερική μας
μεταμόρφωση:
«Κύριε και Δέσποτα
της ζωής μου, πνεύμα αργίας, περιεργίας, φιλαρχίας, και αργολογίας μή μοι δώς.
Πνεύμα δε σωφροσύνης, ταπεινοφροσύνης, υπομονής και αγάπης χάρισαί
μοι τω σω δούλω.
Ναι, Κύριε Βασιλεύ, δώρησαί μοι του οράν τα εμά πταίσματα, και
μη κατακρίνειν τον αδελφόν μου, ότι ευλογητός εί εις τους αιώνας των
αιώνων».
Ας αναλογιστούμε, αδελφοί μου, πόσο
επίκαιρη είναι αυτή η ευχή. Σε έναν κόσμο όπου συχνά κυριαρχούν η φιλαυτία, ο
θυμός και η έλλειψη κατανόησης, η προσευχή αυτή μας καλεί να αποβάλλουμε τα πάθη
που μας απομακρύνουν από τον Θεό και τους συνανθρώπους μας και να
καλλιεργήσουμε τις αρετές που μας κάνουν πραγματικούς μαθητές του Χριστού. Ο
Όσιος Εφραίμ ζητά τέσσερις πολύτιμες αρετές: τη σωφροσύνη, την ταπεινοφροσύνη,
την υπομονή και, πάνω από όλα, την αγάπη.
Η σωφροσύνη μας προφυλάσσει από
υπερβολές και ακρότητες. Ο άνθρωπος που δεν είναι σωφρονισμένος παρασύρεται από
τα πάθη του και οδηγείται σε πράξεις που τον απομακρύνουν από τον Θεό. Η
ταπεινοφροσύνη μας βοηθά να αναγνωρίζουμε τα σφάλματά μας και να μην
επιδιώκουμε την επιβολή μας πάνω στους άλλους. Η υπομονή μας διδάσκει να
αντέχουμε τις προκλήσεις της ζωής χωρίς εκρήξεις και χωρίς να πληγώνουμε τους
άλλους με τα λόγια και τις πράξεις μας. Και τέλος, η αγάπη, η ύψιστη όλων των
αρετών, είναι αυτή που μας οδηγεί στην ομοίωση με τον Θεό.
Όμως, πόσο συχνά βλέπουμε την
απουσία αυτών των αρετών να οδηγεί σε φανατισμό, σε σκληρότητα και σε πράξεις
που δεν έχουν καμία σχέση με το πνεύμα του Ευαγγελίου ; Ο φανατισμός
γεννιέται όταν η πίστη μας χάνει την αγάπη και μετατρέπεται σε όπλο εναντίον
των συνανθρώπων. Πόσες φορές βλέπουμε ανθρώπους που, στο όνομα της πίστης,
φέρονται με μίσος και καταστροφικότητα, αγνοώντας ότι ο Χριστός μάς κάλεσε να
αγαπάμε ακόμα και τους εχθρούς μας.
Η ευχή του Οσίου Εφραίμ μας
υπενθυμίζει ότι η αληθινή πνευματικότητα δεν βρίσκεται στην επιβολή, ούτε στην
καταδίκη του συνανθρώπου, αλλά στην ταπεινή αυτογνωσία και στη μεταμόρφωση της
καρδιάς μας. Ο χριστιανός δεν πρέπει να είναι άνθρωπος οργής και μισαλλοδοξίας,
αλλά άνθρωπος αγάπης και καταλλαγής.
Και πώς μπορούμε να καλλιεργήσουμε
αυτές τις αρετές στην καθημερινότητά μας; Πρώτα και κύρια, με την προσευχή. Η
συνεχής επικοινωνία με τον Θεό καθαρίζει την καρδιά μας. Έπειτα, με την
ενδοσκόπηση, βλέποντας πρώτα τα δικά μας λάθη πριν κατακρίνουμε. Με τη
συγχώρεση, μαθαίνοντας να μη φυλάσσουμε μίσος για όσους μας αδικούν. Και,
τέλος, με τις πράξεις αγάπης. Διότι η αγάπη δεν είναι θεωρία, αλλά τρόπος ζωής.
Ας αγωνιστούμε, λοιπόν, ώστε η πίστη
μας να είναι φως και όχι σκοτάδι, να ενώνει και όχι να διχάζει, να μεταμορφώνει
την καρδιά μας ώστε να γίνουμε αληθινοί μαθητές του Χριστού. Με αυτόν τον
τρόπο, η ευχή του Οσίου Εφραίμ δεν θα είναι απλώς μια προσευχή που λέμε με τα
χείλη μας, αλλά ένας ζωντανός δρόμος που μας οδηγεί στη Βασιλεία του
Θεού.
π. Δωρόθεος
Σαμαρτζής
.jpg)
